Dmitrij Miedwiediew, były prezydent Rosji, a obecnie wiceszef Rady Bezpieczeństwa, to postać, która przeszła spektakularną przemianę wizerunkową. Kiedyś postrzegany jako umiarkowany polityk o liberalnych poglądach, dziś stał się jednym z najbardziej radykalnych głosów w rosyjskim establishmentie, regularnie grożąc Zachodowi atomową zagładą. Co sprawiło, że dawny „gadżeciarz” z iPadem w dłoni zmienił się w agresywnego propagandystę?
Miedwiediew w rosyjskiej polityce: od kremlowskiego technokraty do prezydenta
Kariera Dmitrija Miedwiediewa w rosyjskiej polityce rozpoczęła się w latach 90., gdy jako prawnik współpracował z merem Petersburga Anatolijem Sobczakiem. W tym samym czasie poznał Władimira Putina, co zaważyło na jego dalszej drodze. W 2008 roku, po dwóch kadencjach Putina, Miedwiediew objął urząd prezydenta, podczas gdy Putin został premierem. Wówczas Zachód żywił nadzieje, że Miedwiediew może być twarzą modernizacji Rosji. Jego zainteresowanie nowymi technologiami i gadżetami (słynne wystąpienia z iPadem) wskazywały na bardziej otwarte podejście.
Powrót Putina i degradacja Miedwiediewa
W 2012 roku były prezydent Rosji musiał ustąpić miejsca Putinowi, który powrócił na stanowisko głowy państwa. Miedwiediew został premierem, ale jego rola systematycznie malała. W 2018 roku reformy Putina jeszcze bardziej ograniczyły kompetencje szefa rządu. W 2020 roku, po dymisji ze stanowiska premiera, Miedwiediew trafił na właściwie symboliczne stanowisko wiceszefa Rady Bezpieczeństwa. Komentatorzy polityczni mówili wówczas o jego upadku i marginalizacji w strukturach władzy.
Wojna w Ukrainie i radykalna przemiana Miedwiediewa
Wybuch pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w 2022 roku stał się momentem przełomowym w wizerunku Miedwiediewa. Były prezydent przekształcił się w jednego z najbardziej wojowniczych głosów rosyjskiej propagandy. Jego konta w mediach społecznościowych zapełniły się agresywnymi wpisami, w których groził Zachodowi atomową zagładą, nazywał Ukrainę „nienormalnym tworem” i wieszczył upadek europejskiej cywilizacji. Eksperci sugerują, że ta radykalna przemiana to próba odzyskania znaczenia w kręgach władzy poprzez demonstrowanie większej lojalności wobec linii Putina niż sam Putin.
Miedwiediew jako narzędzie propagandowe Kremla
Rola Dmitrija Miedwiediewa w obecnym układzie władzy wydaje się być ściśle związana z potrzebami propagandowymi Kremla. Jako były prezydent, który kiedyś uchodził za umiarkowanego, stał się idealnym narzędziem do przekazywania najbardziej radykalnych tez. Gdy wypowiada się on o możliwości użycia broni atomowej czy całkowitej likwidacji Ukrainy jako państwa, słowa te brzmią szczególnie złowrogo. Jednocześnie Kreml może zachować pewien dystans, traktując jego wypowiedzi jako „osobistą opinię” byłego przywódcy.
Karykaturalna mapa i groźby pod adresem Europy
Podczas jednego ze swoich wystąpień na festiwalu młodzieży w Soczi Miedwiediew zaprezentował mapę, która stała się swoistym symbolem jego obecnej retoryki. Według tej wizji niemal cała Ukraina miała stać się częścią Rosji, z niewielkimi skrawkami przydzielonymi Polsce i Rumunii. Tego typu wystąpienia, połączone z agresywną retoryką, są skierowane zarówno do wewnętrznej publiczności (wzmocnienie propagandowego przekazu), jak i na zewnątrz (zastraszenie Zachodu). Wiceszef Rady Bezpieczeństwa regularnie grozi też państwom europejskim, w tym Polsce, sugerując możliwość eskalacji konfliktu.
Miedwiediew a przyszłość Rosji
W kontekście rosyjskiej wojny w Ukrainie postać Dmitrija Miedwiediewa stanowi ciekawe studium transformacji postsowieckiej elity władzy. Od „nowoczesnego” polityka, przez sfrustrowanego funkcjonariusza odstawionego na boczny tor, po agresywnego jastrzębia wojennego – jego metamorfoza odzwierciedla w mikroskali zmiany zachodzące w całym rosyjskim społeczeństwie. Dziś trudno już dostrzec w nim tego samego człowieka, który jeszcze w 2010 roku podpisywał z Barackiem Obamą porozumienie o redukcji arsenałów nuklearnych. Jego obecna rola wydaje się być utrwalona – pozostaje pytanie, czy ta strategia przyniesie mu faktyczny powrót do ścisłego grona decydentów, czy też pozostanie jedynie karykaturalną marionetką w rękach Putina.