Lieserl Einstein przyszła na świat 27 stycznia 1902 roku jako nieślubna córka Alberta Einsteina i jego pierwszej żony, Milevy Marić. Jej życie i losy są jedną z największych zagadek związanych z biografią słynnego fizyka. Przez wiele lat istnienie dziecka Einsteina było ukrywane przed światem, a prawda wyszła na jaw dopiero po odkryciu prywatnej korespondencji między rodzicami. Do dziś nie wiadomo, co stało się z Lieserl – czy zmarła w dzieciństwie, czy została oddana do adopcji.
Narodziny Lieserl – dziecko skazane na zapomnienie
Albert Einstein i Mileva Marić poznali się podczas studiów na Politechnice Federalnej w Zurychu. W tamtych czasach kobiety na uczelniach technicznych były rzadkością, a Mileva wyróżniała się zarówno inteligencją, jak i determinacją. Jednak gdy w 1901 roku zaszła w ciążę, dla młodego, nieustabilizowanego Einsteina była to spora komplikacja. W konserwatywnym społeczeństwie nieślubne dziecko stanowiło poważny problem.
Lieserl urodziła się w Nowym Sadzie, u rodziny Milevy, podczas gdy Einstein pracował w Szwajcarii. Jej narodziny były tematem korespondencji między rodzicami – Einstein pisał: „Czy jest zdrowa i czy prawidłowo płacze? Tak bardzo ją kocham, a nawet jeszcze jej nie znam!”. Jednak wkrótce ślady po dziecku zaczęły zanikać.
Listy, które odsłoniły prawdę
Przez dziesięciolecia świat nie wiedział o istnieniu pierwszej córki Einsteina. Tajemnica została ujawniona dopiero w 1986 roku, kiedy odnaleziono listy między Einsteinem a Milevą. W korespondencji widać wyraźnie, że rodzice zastanawiali się nad przyszłością dziecka. W liście z września 1903 roku Einstein pytał: „Jako co dziecko zostało zarejestrowane? Musimy podjąć środki ostrożności, aby później nie pojawiły się dla niej problemy”.
Te słowa sugerują, że rozważano oddanie Lieserl do adopcji. Nie zachowały się jednak żadne dokumenty potwierdzające jej późniejsze losy.
Teorie na temat losów córki Einsteina
Większość historyków zgadza się, że dziecko zniknęło z życia rodziców wkrótce po narodzinach. Istnieją dwie główne hipotezy:
Niektóre źródła wskazują, że Lieserl zmarła na szkarlatynę w 1903 roku. Inna teoria mówi, że została adoptowana, prawdopodobnie przez rodzinę przyjaciół Milevy. Wskazuje się nawet na możliwą tożsamość adopcyjnej matki – przyjaciółkę Helene Savić. Badania jednak nie potwierdzają tej wersji.
Dlaczego Einstein porzucił córkę?
Einstein, który później stał się ikoną nauki, w młodym wieku nie był gotowy na ojcostwo. Nielegalny związek i nieślubne dziecko mogły zaszkodzić jego dopiero rozpoczynającej się karierze. W tamtych czasach skandal obyczajowy mógł zamknąć mu drzwi do pracy akademickiej. Mileva, jako kobieta, w dodatku pochodząca z Serbii, była w jeszcze trudniejszej sytuacji.
Co więcej, relacje między Einsteinem a Milevą szybko się pogarszały. Choć początkowo byli zakochani, ich małżeństwo przeżywało kryzys, a ostatecznie zakończyło się rozwodem w 1919 roku. Lieserl stała się więc osobnym, bolesnym rozdziałem ich wspólnej historii.
Czy Albert Einstein żałował decyzji?
W późniejszych latach Einstein rzadko wspominał o swojej pierwszej córce, a jeśli już, to z wyraźnym żalem. W liście do Milevy pisał: „Bardzo mi przykro z powodu tego, co się stało”. Nigdy jednak nie wyjawił, jaki był faktyczny los dziewczynki ani czy miała szansę na normalne życie.
Co ciekawe, w niektórych źródłach pojawia się też kontrowersyjny list o miłości, rzekomo napisany przez Einsteina do córki. Mówi się, że odkryto go dopiero wiele lat po śmierci naukowca. Jego autentyczność jednak budzi wątpliwości, podobnie jak wiele innych domysłów dotyczących zapomnianej córki geniusza.
Lieserl w cieniu historii
Choć Lieserl Einstein nigdy nie poznała swojego słynnego ojca, jej historia jest ważnym elementem biografii Alberta Einsteina. Pokazuje, że nawet największe umysły mają swoje tajemnice i dramatyczne wybory. Dla Milevy Marić strata córki była kolejnym ciosem po trudnym małżeństwie i porzuconej karierze naukowej.
Dziś, ponad sto lat później, tajemnica zaginionej Lieserl wciąż pozostaje nierozwiązana. Może kiedyś kolejne dokumenty lub listy rzucą nowe światło na jej losy – póki co wiemy tylko tyle, że była częścią życia jednego z najważniejszych naukowców w historii, ale nigdy nie zaznała jego obecności.